چرا ناخن‌هایم خشک و شکننده شده‌اند؟ بررسی کامل دلایل خشکی ناخن

مقدمه

ناخن‌های سالم، محکم و درخشان، نه تنها به زیبایی دست‌ها می‌افزایند، بلکه می‌توانند نشان‌دهنده سلامت عمومی بدن نیز باشند. اما بسیاری از ما با مشکل ناخوشایند خشکی ناخن دست و پنجه نرم می‌کنیم؛ ناخن‌هایی که به راحتی می‌شکنند، ترک می‌خورند، پوسته‌پوسته می‌شوند و درخشش طبیعی خود را از دست داده‌اند. این وضعیت می‌تواند بسیار کلافه‌کننده باشد، به خصوص اگر برای مراقبت از ناخن‌های خود وقت و هزینه صرف می‌کنید. اما خشکی ناخن یک پدیده بی‌دلیل نیست. عوامل متعددی، از عادات روزمره و عوامل محیطی گرفته تا شرایط داخلی بدن و وضعیت سلامتی، می‌توانند در بروز آن نقش داشته باشند. درک این دلایل، اولین و مهم‌ترین قدم برای یافتن راه‌حل و بازگرداندن سلامت و زیبایی به ناخن‌های شماست. در این مقاله جامع، قصد داریم به بررسی عمیق و دسته‌بندی شده دلایل خشکی‌ناخن بپردازیم تا به شما کمک کنیم عامل یا عوامل مؤثر در مورد خودتان را شناسایی کنید. دانستن علت، مسیر درمان و پیشگیری را روشن‌تر می‌سازد.

دلایل خشکی ناخن

دسته اول: عوامل محیطی و سبک زندگی (دلایل خارجی خشکی ناخن)

بسیاری از علل شایع خشکی‌ناخن ریشه در محیط اطراف و عادات روزمره ما دارند؛ ازجمله:

1. تماس بیش از حد با آب:

شاید عجیب به نظر برسد، اما آب زیاد، دشمن ناخن‌های سالم است! شستشوی مکرر دست‌ها، شنا کردن طولانی مدت، یا شستن ظروف و انجام کارهای خانه بدون دستکش، باعث می‌شود ناخن‌ها آب زیادی جذب کرده و متورم شوند. سپس با خشک شدن، منقبض می‌شوند. این چرخه مداوم تورم و انقباض، پیوندهای بین سلول‌های ناخن (اونیکوسیت‌ها) را ضعیف کرده و چربی‌های طبیعی محافظ آن را از بین می‌برد و منجر به خشکی ناخن، لایه لایه شدن و شکنندگی می‌شود.

2. قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خشن:

بسیاری از مواد پاک‌کننده خانگی (مانند سفیدکننده‌ها، گاز پاک‌کن‌ها، مایع ظرفشویی قوی)، حلال‌ها و مواد شیمیایی صنعتی می‌توانند به شدت به پروتئین کراتین ناخن آسیب زده و چربی محافظ آن را از بین ببرند. این مواد ساختار ناخن را تخریب کرده و باعث خشکی شدید، ترک خوردن و حتی جدا شدن ناخن از بستر آن می‌شوند.

3. شرایط آب و هوایی:

هوای خشک، چه در فصول سرد سال به دلیل استفاده از وسایل گرمایشی و چه در مناطق با آب و هوای خشک، رطوبت را نه تنها از پوست، بلکه از ناخن‌ها نیز می‌گیرد. کمبود رطوبت در محیط، یکی از دلایل خشکی‌ناخن و شکنندگی آن است.

4. محصولات و روندهای مرتبط با ناخن (در صورت استفاده نادرست):

• استفاده مکرر از پاک‌کننده‌های لاک حاوی استون: استون یک حلال بسیار قوی است که به سرعت چربی‌های طبیعی ناخن و پوست اطراف آن را از بین برده و باعث دهیدراتاسیون شدید و خشکی‌ناخن می‌شود. استفاده گاه به گاه مشکل‌ساز نیست، اما مصرف دائمی آن آسیب‌زاست.
• مانیکور و کاشت ناخن مکرر (بدون مراقبت کافی): خود لاک ژل یا کاشت، اگر توسط فرد ماهر و با محصولات باکیفیت انجام و با دقت ریموو شود، لزوماً باعث آسیب نمی‌شود. اما مشکل از آنجا شروع می‌شود که:

1. ریموو نادرست: کندن یا خراشیدن لاک ژل یا کاشت به جای ریموو اصولی، لایه‌های رویی ناخن را همراه خود می‌کند و باعث نازک شدن و آسیب شدید می‌شود.
2. بافرکشی (سوهان کشی) بیش از حد: سوهان کشیدن زیاد و خشن سطح ناخن در آماده‌سازی، لایه‌های محافظ را از بین برده و ناخن را ضعیف و مستعد خشکی ناخن می‌کند.
3. استفاده از محصولات بی‌کیفیت: برخی محصولات ارزان‌قیمت ممکن است حاوی مواد شیمیایی آسیب‌زا باشند.

• استفاده بیش از حد از برخی سفت‌کننده‌های ناخن: جالب است بدانید برخی سفت‌کننده‌های ناخن، به خصوص آن‌هایی که حاوی فرمالدئید هستند، در استفاده طولانی مدت می‌توانند انعطاف‌پذیری ناخن را بیش از حد کم کرده و آن را شکننده‌تر کنند – نوعی دیگر از خشکی ناخن.

دسته دوم: عوامل داخلی و مرتبط با سلامت (دلایل درونی خشکی‌ناخن)

گاهی اوقات، ریشه مشکل خشکی ناخن در درون بدن ما نهفته است:

1. افزایش سن:

همانطور که با بالا رفتن سن پوست ما خشک‌تر می‌شود، ناخن‌ها نیز از این قاعده مستثنی نیستند. تولید چربی‌ها و عوامل مرطوب‌کننده طبیعی بدن کاهش می‌یابد و ناخن‌ها به طور طبیعی رطوبت خود را بیشتر از دست داده، کندتر رشد می‌کنند و شکننده‌تر می‌شوند.

2. کمبودهای تغذیه‌ای:

سلامت ناخن‌ها ارتباط مستقیمی با مواد مغذی دریافتی بدن دارد. کمبود برخی ویتامین‌ها و مواد معدنی می‌تواند یکی از دلایل خشکی ناخن و شکنندگی باشد:

• بیوتین (ویتامین B7): نقش مهمی در ساخت پروتئین کراتین (ماده اصلی سازنده ناخن) دارد و کمبود آن با شکنندگی ناخن مرتبط است.
• آهن: کم‌خونی ناشی از فقر آهن نه تنها باعث خستگی و ضعف می‌شود، بلکه می‌تواند منجر به ناخن‌های نازک، شکننده و حتی قاشقی شکل (کویلونیشیا) شود.
• سایر موارد: کمبود ویتامین C، روی، کلسیم و پروتئین نیز ممکن است در سلامت ناخن‌ها نقش داشته باشند. داشتن یک رژیم غذایی متعادل و متنوع کلیدی است.

3. کم آبی بدن (ننوشیدن آب کافی):

اگر بدن شما به طور کلی کم آب باشد، این کم آبی بر تمام ارگان‌ها، از جمله پوست و ناخن‌ها، تأثیر می‌گذارد. ناخن‌های خشک و بی‌حال می‌توانند نشانه‌ای از نیاز بدن به آب بیشتر باشند.

4. بیماری‌ها و شرایط پزشکی:

برخی بیماری‌ها می‌توانند به طور مستقیم یا غیرمستقیم باعث خشکی‌ناخن شوند:

• اختلالات تیروئید (به ویژه کم‌کاری تیروئید): یکی از علائم شایع کم‌کاری تیروئید، خشکی پوست، مو و ناخن‌های شکننده است.
• سندرم رینود: این بیماری باعث اختلال در گردش خون به انگشتان دست و پا می‌شود که می‌تواند بر سلامت و رشد ناخن تأثیر بگذارد.
• بیماری‌های پوستی: اگزما و پسوریازیس می‌توانند بستر یا ماتریکس ناخن را درگیر کرده و باعث تغییر شکل، ضخیم شدن یا خشکی ناخن شوند.
• سایر بیماری‌های سیستمیک: بیماری‌های شدید، دیابت کنترل نشده یا مشکلات کلیوی نیز می‌توانند بر سلامت ناخن‌ها اثر بگذارند.

5. مصرف برخی داروها:

عوارض جانبی بعضی داروها، مانند داروهای شیمی‌درمانی، رتینوئیدها (برای آکنه) یا برخی دیورتیک‌ها (ادرارآورها)، می‌تواند شامل خشکی و شکنندگی ناخن‌ها باشد.

چگونه نشانه‌های خشکی ناخن را تشخیص دهیم؟

اگر یک یا چند مورد از علائم زیر را در ناخن‌های خود مشاهده می‌کنید، احتمالاً با مشکل خشکی‌ناخن مواجه هستید:

• شکنندگی ناخن (ناخن به راحتی با کوچکترین ضربه می‌شکند)
• ترک خوردن (ایجاد شکاف‌های عمودی یا افقی)
• پوسته پوسته شدن یا لایه لایه شدن (به خصوص در نوک ناخن)
• ایجاد خطوط یا شیارهای عمودی برجسته
• از دست دادن درخشش طبیعی و ظاهر کدر
• کندی رشد ناخن (در برخی موارد)
• زبری سطح ناخن

پیشگیری و درمان اولیه خشکی ناخن

شناخت دلایل خشکی‌ناخن اولین قدم است. قدم بعدی اقدام برای رفع یا کنترل این دلایل است. اگرچه درمان کامل به علت زمینه‌ای بستگی دارد، اما برخی راهکارهای کلی می‌توانند به بهبود وضعیت کمک کنند:

• مرطوب‌سازی منظم: روزانه چندین بار از کرم مرطوب‌کننده دست و ناخن استفاده کنید. شب‌ها قبل از خواب، استفاده از روغن کوتیکول یا وازلین روی ناخن‌ها و پوست اطراف آن‌ها بسیار مؤثر است.
• محافظت فیزیکی: هنگام کار با آب یا مواد شیمیایی حتماً از دستکش‌های محافظ (ترجیحاً نخی در زیر دستکش پلاستیکی) استفاده کنید.
• کاهش تماس با مواد آسیب‌زا: استفاده از پاک‌کننده‌های لاک بدون استون یا کمتر کردن دفعات استفاده از استون می‌تواند کمک‌کننده باشد.
• مراقبت صحیح در مانیکور: انتخاب ناخن‌کار ماهر، استفاده از محصولات باکیفیت، ریموو اصولی لاک ژل یا کاشت، و پرهیز از سوهان‌کشی خشن اهمیت دارد.
• تغذیه متعادل و نوشیدن آب کافی: اطمینان از دریافت ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری و هیدراته نگه داشتن بدن بسیار مهم است.
• مشاوره پزشکی: اگر خشکی ناخن شما شدید، ناگهانی، همراه با تغییر رنگ ناخن، یا با علائم دیگری همراه است، حتماً برای تشخیص علت زمینه‌ای و درمان مناسب به پزشک یا متخصص پوست مراجعه کنید. ممکن است نیاز به آزمایش خون یا بررسی‌های بیشتر باشد.

نتیجه‌گیری

خشکی ناخن مشکلی رایج است که می‌تواند ناشی از ترکیبی از عوامل محیطی، سبک زندگی، افزایش سن، کمبودهای تغذیه‌ای یا شرایط پزشکی زمینه‌ای باشد. شناسایی دلایل خشکی ناخن در مورد خودتان، کلید اصلی برای انتخاب رویکرد درمانی و پیشگیرانه مناسب است.

با ایجاد تغییرات کوچک در عادات روزمره مانند محافظت از ناخن‌ها در برابر آب و مواد شیمیایی، مرطوب‌سازی منظم، توجه به تغذیه و استفاده صحیح از محصولات ناخن، می‌توانید گام بزرگی در جهت بهبود خشکی ناخن و بازگرداندن استحکام و درخشش به آن‌ها بردارید. اما به یاد داشته باشید که در موارد شدید یا مشکوک به علل داخلی، مشورت با پزشک ضروری است. با کمی توجه و مراقبت، داشتن ناخن‌هایی سالم و زیبا دور از دسترس نیست.

از همراهی شما عزیزان صمیمانه سپاسگزاریم.